خودپنداره و عزت نفس

 

خود پنداره:

خودپنداره ازدیدگاه، محققق معروف پیورکی (Purkey) به شرح زیر است. خودپنداره به مجموعه‌ای
از یک سیستم پویا(Dynamic System)، سازماندهی شده (organized) و پیچیده درباره باورها (beliefs)،
نگرش‌‌ها (attitudes) و دیدگاه‌هایی گفته می‌‌شود که هر فردبه منظور دست‌یابی به یک قالب حقیقی در رابطه با موجودیت شخصی خویش ارایه می‌دهد.

• از طرف دیگر:

«عزت نفس»Self Esteem
معمولاً به احساس ما و چگونگی ارج نهادن به خودمان اطلاق می‌شود.

همچنین معنی دیگر خودپنداره "ایده‌های عمومی ما درباره خودمان" است و عزت نفس می‌تواند به معیارهای خاص از اجزای متفاوت خودپنداره درمااطلاق شود.

فرانکن (۱۹۹۴) می‌گوید:

تحقیقات بسیاری وجود دارند که نشان می‌دهد خودپنداره به عنوان اساس همه رفتارهای برانگیخته شده می‌باشد.

این خودپنداره است که به «خودself»های ممکنه در شخصیت هر فرد اشاره کرده و آنها را شناسایی می‌کند و این «خود»های ممکنه می‌توانند انگیزش‌های لازم برای اعمال رفتارهای مورد نیاز در افراد خلق نمایند.

از دیدگاه فرانکن خودپنداره از این طریق به عزت نقس مرتبط می‌‌شود.

افرادی که دارای عزت نفس خوبی هستند، دارای یک خودپنداره به خوبی متمایز نیز می‌باشند.

زمانی که مردم خودشان را می‌شناسند می توانند به حداکثر نتایج ممکنه دست یابند چونکه می‌دانند چه کارهایی را می‌توانند انجام دهند و از عدم توانایی خویش در انجام برخی از کارهای دیگر آگاه هستند.

ما از طریق عمل کردن و سپس با مشاهده آنچه که انجام داده‌ایم و با مشاهده دیدگاههای دیگران درباره علمکرد خود، خودپنداره خویش را گسترش داده و تثبیت می‌نماییم.

ما آنچه را که انجام داده‌ایم و می‌توانیم انجام دهیم را در مقایسه با انتظارات خود و انتظارات دیگران و مشخصات و کارآیی‌های دیگران مشاهده می‌کنیم

معنی این حرف این است که خودپنداره امری تجریدی نمی‌باشد. بلکه در واکنش با محیط و با مشاهده پی‌آمدهای این واکنش پایه‌ریزی می‌شود. این جنبه پویایی خود پنداره امری بسیار مهم است، چرا که می‌گوید من می‌توانم تغییر یافته و تطابق پیدا نمایم.

فرانکن می‌گوید:

تحقیقات گسترده‌ای اذعان می‌کنند که تغییر خودپنداره امری امکان‌پذیر است.....

 ...... افزایش عزت نفس زمانی رخ می‌دهد که موقعیت‌ها در بر طبق انتظارات فرد حاصل شوند.... 

  منابع:

بریگام. ۱۹۸۶، روانشناسی اجتماعی،
بوستون ۱۹۸۶

 بیرند ۱۹۹۰، خودپنداره و پیشرفت تحصیلی...

فرانکن ۱۹۹۴، انگیزش اسان

 گِیج و برلینر (۱۹۹۲) روانشناسی تعلیم و تربیت......